World Wide Military
Uw 1e bron van informatie over meer dan 900 Internationale Wapensystemen
Professionals in Internationale Militaire Vliegtuigen en Helikopters
Militaire Vliegtuigen Militaire Helikopters Landmacht Materieel Marine Schepen Bewapening & Raketten Landen
Home

Vliegtuigsystemen
Wapensystemen
Luchtvaarttechnologie

Defensie Industrie
Defensie Informatie
Over WWM
F-22
Achtergrond
Productie
Versies
Verschil
Techniek
Specificaties
Foto's

--> -->
F-22 Raptor (Boeing, Lockeed-Martin)

De F-22A Raptor is een 2-motorige supersonische stealth straaljager bij de Amerikaanse Luchtmacht (USAF) en is bedoeld om de F-15A/C en F-117 te vervangen. Het vliegtuig neemt de taak over van lucht superioriteit van de F-15C (air superiority) maar voegt daar ook nog de rol van lucht dominantie (air dominance) aan toe. Zijn moderne techniek waarbij een combinatie van stealth, supercruise, manoeuvreerbaarheid en zeer geavanceerde avionica zijn toegepast maken de F-22 tot het modernste gevechtsvliegtuig wereldwijd. Supercruise wil zeggen dat het vliegtuig supersonisch kan vliegen zonder het gebruik van naverbrander. De F-22 kan snelheden tot mach 1.5 bereiken zonder zijn naverbrander. Zijn 2 turbofan motoren die samen meer dan 70.000 pond stuwkracht leveren zijn de meest krachtigste operationele motoren voor gevechtsvliegtuigen. De F-22 kan zowel lucht-lucht als lucht-grond aanvallen uitvoeren met precisie en niet-precisie wapens.

De F-22 is ontworpen met het doel om voor de komende tientallen jaren ongemerkt elk vijandelijk luchtruim te kunnen binnen dringen en daarbij zijn "first-look, first-shot, first-kill" capaciteit te kunnen gebruiken. Hiermee kan de F-22 met zijn uiterst geavanceerde Northrop Grumman-Texas Instruments APG-77 radar, vijandelijke radarsystemen eerder waarnemen en uitschakelen voordat hij gezien wordt (of helemaal niet wordt gezien). Op dezelfde manier kan de F-22 vijandelijke vliegtuigen uitschakelen. De F-22 waarborgt de veiligheid van het Amerikaanse grondgebied en in geval van operationele inzet de veiligheid van de eigen Luchtmacht, Landmacht, Marine en het Korps Mariniers.

De F-22 die compleet nieuw is ontworpen wordt door zijn zeer geavanceerde aerodynamische eigenschappen, avionica systemen en andere luchtvaart technieken geacht beter te zijn dan elke huidige straaljager (de nieuwe MiG en Sukhoi straaljagers maar ook de Europese Rafale, Eurofighter en Saab Gripen). Tevens wordt veronderstelt dat hij lange tijd dominant zal blijven aan alle nieuwe gevechtsvliegtuigen vliegtuigen die nog worden ontworpen de komende jaren.

 

Daar tegenover is de F-22 ook de duurste straaljager ter wereld voor een stukprijs van 225 miljoen dollar. Australië heeft enige tijd interesse geboden in de F-22 als vervanger van zijn F-111 vloot. Maar in 2006 heeft Australië een bestelling geplaatst voor de F/A-18E/F Super Hornet die ook wordt gebruik door de Amerikaanse Marine en Korps Mariniers.

De raptor heeft enige tijd de aanduiding F/A-22 gehad om aan te geven dat het zowel een "fighter" als een "attack" vliegtuig is, maar deze aanduiding komt van de US Navy die het al gebruikt bij bijvoorbeeld de F/A-18 Hornet. In de VS ligt het blijkbaar nogal gevoelig als andere krijgsmachtdelen elkaars aanduidingen over nemen vandaar dat weer is gekozen voor de F-22.

Gebruikers
De F-22 is alleen in gebruik bij de Verenigde Staten

Gebruiker Aangeschaft Eerste levering Laatste levering
Verenigde Staten 195 1997 2012

Achtergrond

In 1990 is het eerste prototype gemaakt, toen nog de YF-22 die in 1997 de naam F-22 Raptor kreeg. De F-22 is ontworpen door hoofdleider Boeing in samenwerking met Lockheed-Martin, Pratt & Whitney en de USAF. Boeing maakt de vleugels en de romp en is daarnaast verantwoordelijk voor de avionica integratie en de testen, 70% van de missie software, het piloot en onderhoudstraining systeem en levensonderhoud en vuur-beschermingssystemen. Daarnaast worden onderdelen ontworpen en geleverd door ondercontracters als als Northrop Grumman, Raytheon, TRW en BAE Systems.

Productie en ontwikkeling
Sinds augustus 2001 zijn er 49 vliegtuigen gebouwd in kader van een serieproductie (low-rate initial production). De initiële operationele test en evaluatie (IOC) begon in april 2004 en is met succes voltooid in februari 2005.

De ontwikkelingsvlucht test en evaluatie, simulatie en grond tests werd gedaan op de luchtmacht bases Edwards AFB en de luchtmacht bases Eglin AFB. De motor testen werden gedaan op de luchtmacht bases Arnold AFB en de raket testen op de luchtmacht bases Holloman AFB en op een Pacifisch test gebied.
Tactiek ontwikkeling wordt gedaan op de luchtmacht bases Nellis AFB en de piloten en onderhoudspersoneel opleiding op de luchtmacht bases Tyndall AFB.

Op 15 december 2005 kwam het eerst Amerikaanse squadron raptors officieel operationeel. Het betreft het 27e Fighter Squadron van het 1st Fighter Wing.

Van de F-22 zouden er 442 (en oorspronkelijk meer dan 700!) worden gebouwd voor een bedrag van 71.6 miljard dollar. De Amerikaanse Luchtmacht zegt een minimum van 381 vliegtuigen nodig te hebben om de lucht-dominantie rol te kunnen uitvoeren. Vanwege bezuinigingen en de hoge stuksprijs - die 4x zo hoog is uitgekomen als oorspronkelijk gepland - heeft het Amerikaanse congres het budget terug gebracht naar 180 vliegtuigen.


Ondanks het door het congres beperkte aantal van 180 blijft de Luchtmacht bij zijn behoefte van 381 F-22's. De Amerikaanse Luchtmacht probeert momenteel extra geld vrij te krijgen om meer F-22's aan te schaffen.
In oktober 2007 stelde de USAF dat het voor de komende 5 jaar, 100 miljard dollar extra nodig heeft voor bepaalde projecten waaronder de aanschaf van meer F-22 Rapors.

Inzet
Het Pentagon meldde in Maart 2011 dat de F-22 niet zou kunnen worden ingezet in Libië omdat het vliegtuig niet kan communiceren met andere coalitie vliegtuigen. In een latere verklaring van een Luchtmacht generaal werd gezegd dat de belangrijkste reden was dat het vliegtuig niet in Europa aanwezig was.

Voortgang productie
Op 9 augustus 2007 werd bekend gemaakt dat er 183 F-22's besteld zijn door de Amerikaanse Luchtmacht. Daarvan zijn er al 106 gemaakt en 95 geleverd aan de Amerikaanse Luchtmacht.

Op 16 oktober meldde Boeing dat Lockheed-Martin al 103 F-22's heeft geleverd aan de US Air Force.
In november 2009 meldde Lockheed-Martin dat er 147 F-22's zijn geleverd aan de USAF.
Op 2 Mei 2012 werd de laatste F-22 geleverd aan de Amerikaanse Luchtmacht.

F-22 versies
De F-22 die al sinds 2001 wordt gebouwd is onderverdeeld in verschillende versies (blocks).

- Block 20
Onder Block 20 vallen de laatste configuratie raptors die eerder zijn geproduceerd. Block 20 raptors kunnen lucht-lucht gevechten met een beperkte lucht-grond capaciteit.

- Block 30
Block 30 raptors hebben dezelfde capaciteiten als de block 20 maar hebben door de APG-77(V1) versie radar een extra lucht-grond capaciteit waardoor Synthetic Aperture Radar mappen kunnen worden gemaakt. Hiermee kan de raptor zelf gronddoelen identificeren en vernietigen. Ook heeft de block 30 een nieuwe bom, de Small Diameter Bom (SDB). Meer hierover volgt.

- Block 35
Block 35 Raptors hebben dezelfde capaciteiten als de block 30 maar hebben 2 nieuwe lucht-lucht raketten (AIM-9X IR raket en de AIM-120D radar geleide raket) en een nieuwe datalink. De nieuwe datalink verzorgt betere samenwerking met andere vliegtuigen en heeft ene verbeterde situational awareness.

F-22 demo


Verschil andere straaljagers
De Raptor behoort volgens Lockheed-Martin tot de 5e generatie jachtvliegtuigen. Ondanks dat wordt de F-22 niet geacht 1 hele generatie voor te liggen op de 4e generatie Europese jachtvliegtuigen (Rafale, Eurofighter en Saab Gripen).

Het belangrijkste verschil tussen de F-22 en de F-35 Lightning II of beter bekend als Joint Strike Fighter is dat de F-22 primair is ontworpen voor lucht-lucht gevechten en de F-35 voor lucht-grond missies (ondanks dat beide toestellen beide rollen kunnen vervullen). Men kan het zien dat de F-22 de vervanger is van de F-15 en de F-35 de vervanger van de F-16. Beide types kenmerken zich opvallen van elkaar qua kosten wat hoofdzakelijk wordt bepaald door het verschil in aantal motoren.

Techniek
De F-22A Raptor is een luchtverdedigingsjager met ook de mogelijkheid tot grondaanvallen. De F-22A kan sneller vliegen als de F-117 en F-15C en supersonisch vliegen zonder nabrander wat ervoor zorgt dat hij veel moeilijker is op te sporen voor de vijand omdat de felle nabrander niet zichtbaar is. Voor zelfverdediging op de nabije afstand heeft de Raptor een een 20mm Gatling gun boordkanon.

Vliegtuig prestaties
De maximale vlieghoogte is ruim 15 KM (+/- 49.500 ft).

De exacte snelheid, hoogte en andere vliegtuig prestaties zijn NIET te bepalen/berekenen zolang het ware vermogen van de motoren geheim blijft gehouden!

De F-22 heeft een belangrijk voordeel qua vliegtuig prestaties door zijn interne wapenopslagplaatsen. Wanneer namelijk bommen/raketten onder de romp of onder de vleugel wordt gehangen geeft dit een verhoging van de parasitaire weerstand. Dit nadeel heeft de F-22 dus niet.

Motoren
Het toestel is 2 motorig van het Canadese merk Pratt & Whitney F119-PW-100 die ieder een vermogen hebben van 35000 pond (155.7kN). Tevens kan de raptor de motor uitlaat (nozzle) verticaal bewegen op zeer lage snelheden, bij grote invalshoeken en op grote hoogtes.

Stuurvlakken
De flaps van het vliegtuig kunnen zowel omlaag als omhoog worden gedraaid over een hoek van 20 graden ten op zichtte van het horizontale vlak van het vliegtuig. De raptor kan onder hoeken vliegen (angle of attack) van meer dan 60 graden.

Specificaties

Algemeen  
Aanduiding F-22 Raptor, (voorheen F/A-22)
Prototype YF-22
Projectnaam Advanced Tactical Fighter
Ontwerp organisatie Lockheed Martin
Belangrijkste secundaire ontwerp organisaties Boeing, Pratt & Whitney
Productie organisatie Lockheed Martin, Marietta, Georgia, VS
Primaire taak lucht-lucht gevechten
Type vliegtuig 5e generatie jachtvliegtuig
Bijzonderheden Eerste vliegtuig met supercruise capaciteit, eerste 5e generatie jachtvliegtuig
Lengte 18.9 meter
Hoogte 5.1 meter
Spanwijdte 13.6 meter
Vleugeloppervlakte 78.04 m2
Vleugelslankheid  
Pijlstelling  
V-stelling  
Prestaties  
Motoren 2 Pratt & Whitney F119-PW-100 turbofan motoren met naverbrander en 2-dimensionale thrust vectoring control nozzles
Vermogen > 35.000 pond per motor
Gewicht (leeg) 19.700 kg
Gewicht (start, maximaal) 38.000 kg
Gewicht (landing, maximaal)  
Vereiste baanlengte (start)  
Vereiste baanlengte (landing)  
Kruissnelheid  
Maximum snelheid > Mach 2. Kan > Mach 1.5 vliegen zonder gebruik van naverbrander
Plafond > 15 km hoogte
Maximum vliegafstand > 1600nm met 2 externe brandstof tanks
Inhoud brandstof tank (Max. trip fuel) 8200 kg
Bijtankcapaciteit (ATAR) Ja
Passagiers geen
Vracht capaciteit geen
Equipment  
Bewapening Combinatie mogelijk van:

- 1 standaard M61A2 20mm boordkanon
- AIM-9 Sidewinder
- AIM-120 AMRAAM
- GBU-32 JDAM
- GBU-39 SDB
Maximum wapengewicht  
Maximum G bestendigheid -3 / > +9
Radar AN/APG-77 (AESA)
Sensoren AN/ALR-94
Avionica AN/AAR-56
Type flight controls  
Landingsgestel  
Gebruik  
Uitvoeringen F-22A
Geproduceerd 195 waarvan 8 voor testdoeleinden
Bemanning 1
Kosten 120 miljoen dollar
Levensduur  
Eerste vlucht YF-22: 1990 
F-22: 1997
Eerste levering 1997
Operationeel sinds december 2005
Vervanger van de F-15A, F-15C, F-117
Vervangen door n.v.t.
Vergelijkbaar vliegtuig -
Gebruikers (voorheen en tegenwoordig) Verenigde Staten
Voornaamste gebruikers Allleen Amerikaanse Luchtmacht
Amfibisch gebruik Nee
Status In operationeel gebruik


Overige gebruikers
Op dit moment is de F-22 Raptor alleen in gebruik bij de Amerikaanse Luchtmacht en het is verboden door de Amerikaanse overheid om de straaljager aan andere staten te verkopen. Desondanks wil Australië de F-22 zeer graag kopen.
Daarnaast is er ook interesse bij Japan en Zuid-Korea voor de aanschaf van de F-22. Australië gaf eerder dit jaar (2008) aan dat het de F-22 wil om superieur te zijn in haar Noord-regio. Al eerder werd gemeld dat China's ongebruikelijke defensie uitgaven zouden kunnen zorgen voor spanningen in de regio.


Foto´s

2 F-22's F-22 Right bank
Multiple F-22's Take-off  
 
 

Cijfers       Disclaimer Contact
Copyright © Worldwide-Military.com        

Laatst geüpdate: 2 Augustus 2014